مرکز آمار دانش آمارگیری IT را ندارد !
سال‌هاست که ارائه آماری دقیق از میزان ضریب نفوذ اینترنت در کشور با اما و اگرهای بی‌شماری همراه است. ضریب نفوذ اینترنت یکی از شاخص‌های مهم در حوزه فناوری اطلاعات کشورها و در زمره شاخص‌هاي اهداف توسعه هزاره محسوب می‌شود که نسبت جمعیت استفاده کننده از اینترنت هر کشور را نسبت به کل جمعیت آن کشور مشخص می‌کند. وقتی نخستین آمارها از تعداد کاربران ایرانی اینترنت اعلام شد همگان ایران را از عقب‌مانده‌ترین کشورها در توسعه دیجیتالی می‌دانستند، اما ناگهان در طی چند سال وضعیت برعکس شد.
بسیاری آن را مدیون توسعه سریع اینترنت در کشور می‌دانستند، اما واقعیت این بود که نوعی فرمول که توسط کارشناسان وزارت ارتباطات ابداع شده بود توانسته بود ناگهان جایگاه ایران را به بالاترین رده در بین کشورهای منطقه رساند.
این آمارها که مورد تردید بسیاری از کارشناسان قرار داشت در اختیار نهادهای سازمان ملل مثل ITU (اتحادیه جهانی مخابرات) نیز قرار گرفت و آنها نیز آن را روی سایت‌های اینترنتی چون Internet World Stats قرار دادند. مسوولان ایرانی خوشحال از این همه عملکرد مناسب در عرصه اینترنت بودند که آمارهای مرکز آمار ایران منتشر شد و نشان داد ضریب نفوذ اینترنت در ایران نه ۴۵ درصد (که سال‌هاست وزارت ارتباطات آن را مبنا قرا می‌دهد) بلکه از ۱۴ درصد به زحمت بالا مي‌رود.
مسوولان وزارت ارتباطات حاضر به پذیرش این آمارها نشدند (که در واقع نشان‌دهنده عقبگرد گسترده در این عرصه بود) و همچنان آمارهای فرمولی خود را اعلام می‌کردند. با این حال تناقض‌ها بین آمارها همچنان ادامه دارد. در تازه‌ترین اظهار نظر امیر حسین محبعلی مدیرکل برنامه‌ریزی سازمان فناوری اطلاعات ایران در گفت‌وگو با فارس نیوز تمام آمارهای مرکز آمار ایران را نفی کرده است. این گفت‌وگو را می‌خوانید:
همکاری و همسویی سازمان فناوری اطلاعات ایران و مرکز آمار در تهیه آمار ضريب نفوذ اينترنت چگونه است؟
نحوه محاسبه 2 شاخص بین‌المللی IDI از طریق آمارگیری است؛ یعنی اتحادیه جهانی مخابرات در خصوص ضریب نفوذ اینترنت، تعداد خانوارهای متصل به اینترنت، تعداد کامپیوترهای موجود در هر خانوار، معتقد به احصاي آمار از طریق آمارگیری است.
در مواردی که مرجع بین‌المللی، بر روش آمارگیری تاكید کرده، به سراغ مرکز آمار ایران رفته‌ایم و بر این اساس، برای تدوین نظام پایش، تفاهم‌نامه‌ای با مرکز آمار امضا کرده‌ایم.
موضوعات توافق در خصوص مشارکت برای تدوین شاخص‌ها و آمارهای بین‌المللی، اجرا و نظارت در زمینه تهیه شاخص‌های ملی، همکاری در ایجاد شبکه ملی آمار و شیوه آمارگیری است.
نقد شما به آمارهای مرکز آمار در خصوص ضریب نفوذ اینترنت چیست؟
پیش از این تفاهم، مرکز آمار در نتیجه احساس مسوولیتی که در زمینه آمارگیری در کشور داشت، در حوزه فاوا نیز ورود کرد؛ اما نداشتن پیش زمینه لازم، منجر به استخراج اعداد نادرستی شد. نقد ما به مرکز آمار این است که در سرشماری نفوس و مسکن سال 90، از بین 60 سوال، تنها 2 سوال را به فاوا اختصاص داده بود؛ اینکه «آیا کامپیوتر دارند» و «آیا به اینترنت وصل می‌شوند».
اما 2 سوال از بین 58 سوال متفرقه نمی‌تواند ملاک خوبی برای ارزیابی وضعیت فاواي کشور باشد؛ ضمن اینکه در آمارگیری حتی چینش سوالات نیز در حوصله سوال شونده و پرسشگر و میزان دقت در جوابگویی، نقش دارد.
