سایت خبری ایستنا: دکتر جلالی، استاد دانشگاه: «متأسفانه از زمان تأسیس این شورا تاکنون نزدیک بیش از دو ماه میگذرد اما هنوز هیچ برنامه مشخص یا چشمانداز روشنی از دستاوردهایی که این شورا خواهد داشت در جامعه مطرح نشده است و این موضوع، نوعی نگرانی را به وجود آورده که اگر این شورا همچنان با تأخیر اقدام کند، به سرنوشت شوراهای قبلی که در این حوزه داشتهایم دچار شود.»
با تشکیل شورایعالی فضای مجازی در 17 اسفند 90، دیدگاههای مختلفی درباره اهداف شکلگیری این شورا به وجود آمد. برخلاف عدهای که معتقد بودند تشکیل شورا در راستای سیاستهای محدودسازی دسترسی و کنترل امنیتی بر فضای مجازی است، دستهای دیگر تأسیس شورا را بیش از هر چیز در راستای تمرکز سیاستهای پراکنده و تدوین استراتژی توسعه فناوری اطلاعات قلمداد میکردند. در بیستوپنجمین شماره ماهنامه مدیریت ارتباطات، مرضیه خلقتی گفتوگویی با دکتر علیاکبر جلالی، استاد دانشکده برق دانشگاه علم و صنعت و از فعالان حوزه مجازی داشته است.
او در این گفتوگو از طرفی نگرانیها و دغدغههایش در خصوص گذشت دو ماه از تأسیس شورا و ارائه نشدن چشمانداز روشنی از برنامههای آن در این مدت را بازگو میکند و از طرف دیگر امیدوار است که شورایعالی فضای مجازی با در پیش گرفتن راهکارهایی مثل پاسخگویی و شفافیت، شایستهسالاری و ایجاد پارلمان فضای مجازی برای استفاده از متخصصان رشتههای مختلف، به سرعت در مسیر تدوین و اجرای استراتژی توسعه فناوری اطلاعات گام بردارد.
او با اشاره به اینکه تاریخ توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در ایران تقریباً چند سال بعد از شروع آن در کشورهای توسعهیافته آغاز شد میگوید: در این مدت به صورت پراکنده و بدون داشتن یک استراتژی مناسب اقداماتی صورت گرفته که بیشتر از جنبه فرهنگسازی و شناخت این پدیده اهمیت داشته است. دکتر جلالی به بازخوانی تاریخچه شکلگیری مباحث مربوط به دولت الکترونیک پرداخته و با یادآوری اجرای طرح تکفا ادامه میدهد: تا آن زمان وزرات ارتباطات و فناوری اطلاعات برنامه استراتژیک برای توسعه فناوری اطلاعات نداشت و کارها به صورت پراکنده و پروژهای انجام میگرفت. در تمام این مدت، فناوری اطلاعات یک بانی مشخص نداشت و در برنامههای توسعه دولت، محور توسعه قرار نگرفته بود.
این استاد دانشگاه، با اشاره به اینکه از طراحی برنامه سوم و چهارم توسعه عملاً بحث فناوری اطلاعات به صورت رسمی –بهویژه در برنامه چهارم توسعه- دیده شده است میگوید: با این وجود، توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشور ما همواره مورد نقد کارشناسان خارج از دولت بوده است. دلیل عمده آن نیز به تغییر مدیران در این حوزه مربوط میشد، زیرا هر مدیری برنامه ذهنی خود را داشت و بر مبنای آن عمل میکرد.
دکتر جلالی میگوید: خوشبختانه ماده 46 برنامه پنجم توسعه به موارد بسیار خوبی برای توسعه این فناوری در سطح دولت اشاره دارد و در کنار آن مواد 34، 35 و 40 قانون خدمات کشوری به همراه محور قرار گرفتن دولت الکترونیک به عنوان یکی از 10 برنامه تحول نظام اداری کشور و تصویب نقشه راه دولت الکترونیک مصوب 1390 هیات وزیران، این امید را به وجود آورده که قدمهای ابتدایی برای داشتن یک استراتژی برداشته شود و این در حالی است که 30 سال قبل دولت سنگاپور استراتژی توسعه دولت الکترونیک داشته و هماکنون در جهان مقام اول را دارد. تا زمانیکه یک بانی مشخص و یک استراتژی روشن برای توسعه فناوری اطلاعات در کشور نداشته باشیم، هرگز به یک جایگاه مناسب دراین حوزه نخواهیم رسید. شورایعالی فضای مجازی فرصتی است تا امیدوار باشیم مرکزی که این شورا ایجاد میکند، بتواند به عنوان بانی در اولین گام، استراتژی توسعه فناوری اطلاعات در کشور را مشخص کند.
استاد حوزه آی تی و فضای مجازی در ادامه این گفتوگو به اظهارنظر در مورد بایدها و نبایدهای تدوین استراتژی توسعه فناوری اطلاعات، مباحث فنی و زیرساختهای ارتباطی و لزوم توجه به بسترسازی برای توسعه فرهنگی و تولید محتوا در فضای مجازی، اظهار نظر در مورد اینکه آیا تشکیل این شورا تقویتکننده اقدامات امنیتی در راستای محدودسازی دسترسی به فضای مجازی است یا خیر؟ آیا شورایعالی فضای مجازی با ترکیب اعضای حقیقی و حقوقی فعلی میتواند تعادل میان امنیت و خدمات فناوری اطلاعات را محقق کند؟ و… پرداخته و پیشنهاد تشکیل «پارلمان فضای مجازی ایران» با حضور نمایندگان منتخبی از بخشهای مختلف حوزههای فناوری اطلاعات را ارائه میدهد.
دکتر جلالی با تأکید بر اینکه شورایعالی فضای مجازی با ترکیبی از مجموعه مسؤولان ارشد نظام، قدرت هر کاری را دارد اما باید توجه داشت که تأخیر در تصمیمسازی و برنامهریزی شورا، خود میتواند یک مشکل جدید باشد و از همین اقدامات محدودی که در حال انجام است نیز بهره خوبی گرفته نشود میگوید: متأسفانه از زمان تأسیس این شورا تاکنون نزدیک بیش از دو ماه میگذرد اما هنوز هیچ برنامه مشخص یا چشمانداز روشنی از دستاوردهایی که این شورا خواهد داشت در جامعه مطرح نشده است و این موضوع، نوعی نگرانی را به وجود آورده که اگر این شورا همچنان با تأخیر اقدام کند، به سرنوشت شوراهای قبلی که در این حوزه داشتهایم دچار شود.
متن کامل این گفتوگو را در بیستوپنجمین شماره ماهنامه مدیریت ارتباطات، دنبال کنید. در این پرونده گفتار و نوشتار آزاده مرنی، صدرا خسروی، دکتر اعظم راودراد، دکتر اسماعیل قدیمی، رقیه قربانی بوساری، حسین حسنی، سعیده سادات قادری، قدسی بیات، دکتر علیرضا طالبپور، دکتر کمال محامدپور، مهندس لطفالله سیاهکلی، مهندس آزاده داننده، دکتر حمید عبداللهیان، محمد مهدی مولایی، و دکتر علیرضا دهقان منتشر شده است.