محققان امنیتی اذعان نمودهاند که در جریان جنگ روسیه و اکراین، مهاجمان سایبری و فعالان اجتماعی هکر (hacktivist) به طور فزایندهای از پیامرسان تلگرام (Telegram) برای هماهنگ کردن فعالیتهای خود، افشای اطلاعات و انتشار اطلاعات نادرست استفاده میکنند.
تعداد کاربران تلگرام در گروههای مرتبط با جنگ روزانه صد برابر میشود و در برخی گروهها به 200 هزار نفر در هر گروه رسیده است.
در بین این گروهها، گروههای سایبری ضد دولت روسیه برجستهتر بوده و از جمله میتوان به گروه Army IT اشاره کرد که تحت حمایت دولت اوکراین بوده و 270 هزار عضو خود را به حملات توزیع شده “از کاراندازی سرویس” (Distributed Denial-of-Service – به اختصار DDoS) علیه نهادهای روسی ترغیب میکند.
فعالان اجتماعی نظیر Anna_ و Mark_ نیز که به صورت گروههای تلگرامی فعالیت میکنند از این پیامرسان برای هماهنگ کردن عملیات خود علیه اهداف روسی از طریق حملات توزیع شده “از کاراندازی سرویس” یا حملات پیامکی استفاده مینمایند.
ممکن است تعداد این حملات بسیار بیشتر از آنچه به نظر میرسد، باشد و هدف بسیاری از این گروههای هکری بیشتر کسب اعتبار برای خود و شهرت برای اوکراین یا روسیه میباشد تا آسیب واقعی به کشور مقابل.
به نظر میرسد که مجرمان سایبری بیشتر به دنبال کسب امتیاز در این جنگ از طریق گروههای تلگرامی، با دهها هزار کاربر، هستند که هدفشان جمعآوری کمکهای مالی برای اوکراین است و از این طریق اقدام به پخش اخبار تایید نشده جهت دور زدن رسانههای واقعی میکنند.
در این راستا، شرکت تلگرام اعلام نموده که ممکن است با اعمال محدودیت کامل یا نسبی برای کانالهای خاص، از سوءاستفاده مهاجمان سایبری از این پیامرسان جهت “تعمیق درگیری میان روسیه و اکراین” جلوگیری کند.
این پیامرسان که بیش از 500 میلیون کاربر فعال دارد، در گذشته نیز برای فعالیتهای بازار سیاه استفاده میشده است. در شهریور 1400 نیز در گروههایی با 300 هزار عضو، بیش از 10 هزار شرکت اقدام به ارائه گواهیهای تقلبی واکسن کووید-19 به بیش از 25 کشور با قیمتی بین 85 تا 200 دلار نمودند.
افزایش استفاده از تلگرام در درگیری اوکراین و روسیه از چشم بنیانگذار پیامرسان Signal نیز دور نمانده است. وی آن را “یک دهه بازاریابی گمراهکننده” نامیده که اغلب مردم را با باور اینکه “تلگرام پیامرسانی رمزگذاری شده و امن است” فریب داده است. او در توئیت خود اعلام نموده که واقعیت برعکس است و تلگرام به طور پیشفرض یک پایگاه داده ابری ساده و آشکار از هر پیامی است که هر کاربر ارسال و دریافت کرده است. هر پیام، عکس، ویدئو، مشخصات تماس، اعضای گروه و فایلهای ارسال و دریافت شده در 10 سال گذشته، در اختیار هر کسی است که به آن پایگاه داده دسترسی دارد.