به نقل از سایت خبری ایستنا، عصر روز پنجشنبه 10 مرداد، در حالي كه قرآن گوش مي‌كرد از ما استقبال كرد. وي ماجراي نقل‌قول هايش در خصوص انتقال صدا و تصوير امام زمان(عج) از لايه‌هاي جديد و بالاتر از لايه‌هاي جو را يك شيطنت رسانه‌اي مي‌داند و معتقد بود بحثي علمي در اين حوزه مطرح كرده است كه بايد در فرصتي ديگر واكاوي كرد.
وي در گفت‌و‌گويي دو ساعته درباره دلايل پذيرش اين پست تنها براي هفت ماه و شبهاتي كه درباره شنود و شبكه ملي ارتباطات و. .. مطرح است پاسخ داد. مشروح مصاحبه محمد حسن نامي، آخرين مسافر كابينه دهم در پي مي‌آيد.
شما تنها هفت ماه مانده به پايان كابينه دهم، مسئوليت وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات را قبول كرديد. بفرماييد چه چيزي سبب شد به اين جمع‌بندي برسيد كه براي مدتي به اين كوتاهي مسئوليتي در حد وزارت را بپذيريد؟
نيروهاي مسلح هر كجا كه بخواهند بروند بايد از حضرت آقا اجازه بگيرند. ما هم وقتي اين مسئوليت مطرح شد از ايشان اجازه گرفتيم و حالا هم مامور خدمت در اين وزارتخانه هستيم.
چطور شما به عنوان وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات انتخاب شديد؟ آشنايي قبلي با آقاي احمدي نژاد داشتيد؟
بله ايشان را از خيلي سال قبل مي‌شناسم. اين آشنايي مربوط به دوران جنگ است. البته من با برادران ايشان حاج امير و حاج داوود هم آشنايي دارم.
خودشان پيشنهاد وزارت را با شما مطرح كردند؟
خير، موضوع را به وزير دفاع گفته بودند و گردش كار من را از ايشان گرفته بودند ، بعد هم كه حضرت آقا تاييد كردند و گفتند برويد دولت من هم آمدم.
كار با دولت دهم چطور بود؟
آقاي احمدي‌نژاد خصوصيات خوب زيادي دارند. سختكوشي و شب و روز كار كردن از خصوصيات مهم ايشان است. در ضمن اصلا دنبال مال دنيا نيستند. بعضي خصوصياتي كه بعضا افراد را به سقوط مي‌رساند در ايشان وجود ندارد. تلاش ايشان زياد است البته عموما آخر هر كاري حرف و حديث و. .. پيش مياد.
چه حرف و حديثي؟
اين دوره از انتخابات را ببينيد. چه فضاي خوبي به وجود آمد. رقبا به همديگر تبريك گفتند باخت خودشان را به گردن زمين و داور و. . نينداختند. خب بهتر بود اين كار زودتر شروع مي‌شد. البته كم كم بدرقه هم در فضاي سياسي ايران جا افتاده است. همين چند روز پيش خدمت حضرت آقا رسيديم وايشان از تلاش‌هاي دولت تشكر كردند و يادآوري كردند كه اين دولت شعارهاي انقلاب را در دست گرفته است. خب اين‌ها خيلي مسائل مهمي است.
حالا با چه برنامه‌اي وارد وزارتخانه شديد. فكر مي‌كرديد مي‌توانيد در اين مدت كاري از پيش ببريد؟
وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات وزارتخانه بسيار مهمي است. البته مدت حضور من در اين وزارتخانه كوتاه بود و شايد بگويند كه چون دارد مي‌رود اين صحبت‌ها را مي‌كند. اما من معتقدم كه بايد در مسيري حركت كرد كه كسي براي استفاده از اينترانت پول پرداخت نكند. حتي نظرم اين است كه تا دو سه سال ديگر كسي براي مكالمه تلفني هم پول پرداخت نكند. وقتي مي‌شود از طريق فيبر نوري 2700 خدمت را به مردم ارائه كرد دليلي ندارد براي اين موارد از مردم پول بگيريم.
خب شما فكر مي‌كرديد بتوانيد اين برنامه‌ها را محقق كنيد؟
تلاش زيادي در همين دوره كوتاه كرديم. بالاخره تصميم به ساخت شهرك‌هاي ICT گرفتيم البته دولت پولي ندارد و بايد به روش BOO مجوز سرمايه‌گذاري بدهد. نسل 3 تلفن همراه نيمه فعال است و نسل چهار را هم مجوزهايي براي فعال شدنش داديم. البته خب برخي كارها ماند براي دولت بعدي كه بيايد و روي شبكه ملي اطلاعات و فيبر نوري و. .. كار كند.
شما در جلسه راي اعتمادتان گفتيد يكي از برنامه‌هايتان تحقق عدالت اجتماعي است. فكر مي‌كرديد مي‌شود در اين هفت ماه عدالت اجتماعي را برقرار كرد؟
در اين مدت خير، اما مي‌شود در اين مسير حركت كرد. بالاخره اين وزارتخانه با تمامي ابعاد اقتصادي، سياسي، اجتماعي، فرهنگي و حتي نظامي و امنيتي سر و كار دارد. الان تاثير ICT بر زندگي مردم ملموس است. در حقيقت به نوعي زندگي دوم آغاز شده است. بحث دنياي مجازي كه روز به روز بيشتر به دنياي واقعي نزديك مي‌شود مطرح است. البته در دهه بعد بيشتر شاهد تاثيرگذاري ارتباطات بر زندگي مردم هستيم. ببينيد در سال 1391 درآمد وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات 5184 ميليارد تومان بوده است. خب اين مبلغ را مقايسه كنيد با درآمد اپل كه 11 درصد بيشتر از درآمد نفت و گاز عربستان بود يا درآمد مايكروسافت كه در سال 2012 بيش از درآمد نفت و گاز سه كشور بود. همان طور كه گفتم اگر در اين مسير كار ادامه يابد مي‌شود عدالت را در اين حوزه برقرار كرد.
به همين ماجراي نسل سوم موبايل اشاره كرديد؟ ماجرا چيست چطور اول مجوز صادر شده و سرمايه‌گذاري صورت گرفته و حتي تبليغات و فروش سيم‌كارت اتفاق افتاده اما هنوز تماس تصويري برقرار نشده است. حالا فناوري‌هاي جديدتر هم با همين مشكل فرهنگي در جامعه روبه‌رو نمي‌شود؟
نسل سه موبايل وارد كشور شده است اما فقط ارتباط تصويري برقرار نشده.
خب در اين حوزه مشكلات عقيدتي و… وجود داشت. اين اتفاق بالاخره مي‌افتد؟
يك پيوست فرهنگي در حال تهيه است كه مشكل را برطرف مي‌كند.
در دوره شما هم ماجراي راه‌اندازي ايميل ملي و شبكه ملي اطلاعات پيگيري شد. ..
البته در ايران به هر چيزي جديدي هجوم ميبرند و به اين‌ها هم هجوم بردند. از رسانه‌هاي خارجي تا داخل كشور. حالا من يك مقدمه هم بگويم كه دنيا دارد در اين حوزه چه مي‌كند. مثالي بزنم براي روشن شدن بحث. چهار سال پيش وهابيون اطلس غزوات حضرت رسول را تهيه كردند و نقش حضرت علي را خيلي كمرنگ كردند. آنها 30 ميليون دلار دادند تا به مدت سي سال اين اطلس روي گوگل قرار گيرد. خب براي چه اين كار را مي‌كنند؟ براي فرهنگ‌سازي. اين‌ها هجوم فرهنگي است ديگر. ما هم بايد خيلي در اين زمينه‌ها كار كنيم. محتوا در ايران خيلي زياد است اما در قالب سخت افزار است اگر چه اخيرا سايت‌هايي فعال شده‌اند اما كاربردي ندارند. مهم اين است كه محتوايي كه داريد روي سايت ملي قرار گيرد و هر كسي در هر جاي دنيا بتواند اين محتوا را دريافت كند. محتوايي كه در زمينه ديني و مذهبي درايران توليد مي‌شود كم نيست. ما اگر چنين سايتي داشته باشيم بعدا براي ما اين زمينه فراهم مي‌شود كه دولت مجازي اسلامي و مجلس مجازي اسلامي و قوه قضاييه اسلامي و حوزه علميه مجازي و. .. معرفي كنيم. اولين نياز پس همين است كه چنين سايتي داشته باشيم. در مرحله اول هزار ترابايت هم ظرفيت بايد داشته باشيم تا سرعت اين كار توسعه يابد.
خب وقتي اين موضوع مطرح شد برخي فكرشان رفت به اين سمت كه اگر اين شبكه راه بيفتد ارتباط ايران با اينترنت بيرون ديگر قطع مي شود.
اصلا اين طور نيست. دنياي امروز پيوسته است و از نظر اقتصادي و علمي پيوستگي دارد. منتها مي‌توانيد در كنار اين اينترنت، شبكه ملي اطلاعات را هم داشته باشيم. سه هفته پيش مثلا ما 10 مگ پهناي باند را افزايش داديم. اصلا امروز از اينترنت گريزي نيست. روز به روز بيشتر توسعه مي‌يابد. الان اين خط ايپك را كه از كشورمان عبور داديم بين شرق و غرب 25 ترابيات الان ترانزيت ديتا است كه از طريق دريا از كانال سوئز عبور مي‌كند و به آمريكا مي‌رود. آنها كه عهده‌دار اصلي اينترنت هستند دوست دارند از مسيري بروند كه مصرف‌كننده هم هست. حالا اينجا هم كه مصرف‌كننده هستيم. اين كار براي ما هم ارزآوري دارد و هم سرعت اينترنت را بالا مي‌برد. ما هر چه سرعت اينترنت را در كشور بالا ببريم كمك كرديم به شبكه علمي و اقتصاد كشور و. ..
خب ، حالا بفرماييد كه چرا پهناي باند در ايران كم است؟شما درباره مزاياي علمي افزايش سرعت اينترنت مي‌گوييد اما امارات متحده عربي كه اصلا توليد علمي ندارد سرعت اينترنت خانگي اش 900 برابر ماست ، يا سرعت اينترنت خانگي ارمنستان صد برابر است. خب اين‌ها تناقض ندارد ؟ اين شائبه پيش مي آيد كه در ايران اصلا خود حاكميت نمي‌خواهد كه سرعت اينترنت افزايش يابد.
نه اصلا اين‌طور نيست. ببينيد كشورهاي همجوار ما اشرافيت آمريكا برهمه امورشان را پذيرفته اند اما نگاه ما به عنوان يك نگاه مستقل ، و كشوري كه خود را تحت تاثير نگاه ديگران قرار نمي‌دهد فرق مي‌كند. الان سرعت آمدن اطلاعات از غرب به جهان سوم هشت بر يك است. يعني هشت تا مطلب مي‌دهد به شما و يكي مي‌گيرد آن هم از چين و هند و… به اين بايد توجه كرد. اين اتفاق يعني چه ؟ يعني سيطره فرهنگ غرب بر جهان سوم. ما اين را نمي‌خواهيم. كشوري هست كه اصلا به اين توجه ندارد كه سرعت واريزي ديتاي اطلاعات چه تاثيري بر فرهنگ وسبك زندگي‌اش دارد اما براي ما اين طور نيست. ما روش نويني از مديريت اسلامي را به جهان معرفي كرديم. اما مسئله اين نيست كه نخواهيم سرعت اينترنت را بالا ببريم.
اما با فرمايش شما انگار با برنامه و خودخواسته سرعت اينترنت پايين است.
نه به اين شيوه. البته شما مي‌دانيد كه وقتي وارد قسمت پنهان امنيت ارتباطات در جهان مي‌شويم وضعيت ديگري وجود دارد. حتي بعضي قدرت‌هاي جهاني يارانه مي‌دهند كه مطالبشان از طريق اينترنت وارد خانه‌هاي مردم بشوند. اصلا يارانه مي‌دهند براي توسعه موبايل. چرا؟ چون وقتي آمد با اين سبك آن وقت تاثيرگذاري فرهنگي رخ مي‌دهد. يك وقت اينترنت هست مثل چين اما كنترل شده است. در خود انگليس و آمريكا هم كنترل شده است اگر در اين كشور در شبكه‌ها چيزي در فضاي مجازي عليه رژيم صهيونيستي و منافع سرمايه داران آمريكا بنويسيد فيلتر مي‌كنند و هم شايد برخورد ديگري كنند. همين الان آمريكا سعي مي‌كند تا يكي دو سال ديگر 17 سرويس خدماتي را روي موبايل هر فرد ارائه دهد. آنها مي‌خواهند سبكي يا روشي را كه مي‌تواند در اختيار غربي‌ها باشند را در جهان داشته باشند. بايد به اين‌ها توجه كرد.
يك جور ديگر مي‌پرسم پايين بودن سرعت اينترنت به خاطر تصميم حاكميت است يا كمبود سرمايه‌گذاري در اين حوزه؟
خب سرمايه گذاري هم كم بوده و بايد بيشتر به اين حوزه توجه كرد.. . البته خط ايپك كه از ايران عبور كرده است، سبب مي شود پهناي باند تقويت شود.
پس حاكميت كاري به اين حوزه ندارد؟
خير.
واقعا اتفاقي و تنها به دليل كمبود سرمايه‌گذاري پهناي باند تا اين حد پايين‌تر از كشورهاي ديگر است؟
ببينيد شركت‌هاي خصوصي اينترنت وارد مي‌كنند و تقسيم مي‌كنند. بخشي از اين مشكل داخلي است.مردم كمتر بين اينترنت و اينترانت تفاوت مي‌گذارند. مثلا يك SERVICE PROVIDER بيش از ظرفيتش اقدام مي‌كند. سروري كه پاسخگوي بيش از صد نفر نيست آمده الكي يك پهناي باند را بين تعداد زيادي تقسيم كرده و شبكه دچار كندي شده. انشاا… وقتي شبكه ملي اطلاعات تكميل شود كه خيلي هم زمان نمي‌برد مشكل حل خواهد شد.
برويم سراغ فيلترينگ؟
اين را بگذاريم براي بعد.
پس برويم سراغ شنود. مردم فكر مي‌كنند فضاي ارتباطي در ايران بسيار تحت كنترل است.همه مكالمات شنود مي‌شود. همه ايميل‌ها كنترل مي‌شود.
در ايران اين طور نيست.
آقاي نامي حتي من در سطح مقامات ديده‌ام كه وقتي مي‌خواهند جلسه‌اي خصوصي برگزار كنند موبايل‌هايشان را خاموش مي‌كنند و باتري آن را هم در مي‌آورند. يعني توهم شنود وجود دارد نه خود شنود؟
شنود در موبايل كه وجود دارد. حتي دستگاه خاموش موبايل هم قابل شنود است. شنودهاي بين‌المللي هم خيلي جدي است و سيستم‌هاي اندرويد كه وضعيت را بدتر كرده است. وقتي استفاده مي‌كنيد از طريق برج‌هاي سلولي هم مي‌توانند محل شما را پيدا كنند. مثلا سايت ويكي پديا يك سايت آدرس اينترنتي است اما در جنگ سي و سه روزه بيشترين آدرس منزل رزمندگان را اين سايت داد به اسرائيل. گوگل و… هم همين طور. اين‌ها درست است كه ظاهرشان خدماتي است اما در واقعيت در حال جمع‌آوري اطلاعات هستند.
بحث من اصلا بين‌المللي نيست. بحث داخلي شنود است.
نه اين طور نيست. بگذاريد اول اروپا را مثال بزنم. در اروپا تمامي مكالمات تلفني ضبط مي‌شود.
در ايران ضبط نمي‌شود ؟
خير. در همين اروپا حدود يك سال و نيم پيش بود يك ايراني كشته شده بود ظرف هشت ساعت توانستند قاتلش را پيدا كنند. از طريق همين مكالمه. اصلا روز به روز آزادي بشر بيشتر گرفته مي‌شود. آزادي كه خدا داده توسط بشر گرفته مي‌شود. لندن يك روزگاري با 4 هزار دوربين كنترل مي شد الان با 64 هزار دوربين كنترل مي‌شود. بعضي جاها نياز است براي امنيت مردم اين اتفاق بيفتد. اما در ايران آن طور كه مردم فكر مي‌كنند نيست و برابر ماده 25 قانون اساسي اگر قاضي در مسير بررسي پرونده به اين نتيجه رسيد خطي بايد كنترل شود، اين كار را مي‌كند.
در مورد پيامك و ايميل و … چه ؟
همه همين طور. حتي من وزير هم نمي‌توانم بدون مجوز قاضي كاري كنم. يكي از دوستان مي‌خواست به ايميل و تلفن خانواده‌اش دسترسي داشته باشد به ما هم گفت، ما هم گفتيم اما نتوانست. اپراتور حق ندارد در اين زمينه بدون دستور قاضي كاري كند.
ماجراي اينترنت حلال چيست؟
ما پيشنهاد داديم كه بين كشورهاي اسلامي اين اينترنت حالا راه بيفتد و كشوري ديگري هم خواست بيايد از اين استفاده كند. موارد علمي هست اما موارد اخلاقي در اين اينترنت جايي ندارد.
مثلا در اينترنت حلال فيس بوك جايي دارد ؟
خير ندارد.
وضعيت شبكه تلفن همراه در ايران را چطور ارزيابي مي‌كنيد؟
تا تاريخ 28/12/1391 صد و سيزده ميليون و شصت و شش هزار و چهارصد و چهل و سه سيم‌كارت به مردم واگذار كرده‌ايم. البته از اين جدا 59 ميليون سيم‌كارت فعال است. اگر بخواهم به وضعيت تلفن ثابت هم اشاره كنم بايد بگويم ضريب نفوذ تلفن ثابت تا پايان سال 91 ، 16/36 صدم درصد بود در كل وضعيت ارتباطات در ايران مناسب است. مثلاً در حوزه روستاها از 62403 روستا 52465 روستا داراي ارتباط تلفني است.
بسياري از روستاها داراي دفتر خدمات ارتباطي آي سي تي هستند ازظرفيت اين دفاتر به درستي استفاده مي‌شود؟
9861 روستا داراي دفتر خدمات آي سي تي هستند و دفاتر 6000 روستاي ديگر كليد خورده يارانه يك و شش ميليون خانوار روستايي و سود سهام عدالت دو و نيم ميليون خانوار از طريق همين دفاتر پرداخت مي‌شود.
وضعيت واگذاري خطوط پرسرعت اينترنت چگونه است؟ همواره كاستي هايي در اين زمينه مطرح مي‌شود.
چهار ميليون و هشت هزار مشترك خطوط پرسرعت اينترنت داريم اين درحالي است كه در سال 84 ، 79000 مشترك خطوط پرسرعت وجود داشت. بررسي ما نشان مي‌دهد رشد درخواست اينترنت در ايران بالاست البته ما مذاكراتي با ساير دستگاه‌هاي اجرايي كه فيبر نوري در اختيار دارند انجام داديم. تا بتوانيم از پتانسيل آنها براي بهبود شبكه استفاده كنيم. وزارتخانه‌هايي مانند نيرو، راه و ترابري و … فيبر نوري دارند. كه ما مي‌توانيم از فيبر آنها استفاده كنيم در كل 208 هزار كيلومتر فيبر نوري در كشور وجود دارد.
در سال‌هاي اخير حملات سايبري امنيت اطلاعات در ايران را با خطر مواجه كرد، در اين حوزه چه اقداماتي صورت گرفته؟
در اين سال‌هاي حملات سايبري زياد بود اما مراكز ما توانسته اندحملات سايبري را كشف و خنثي كنند.
سؤالي كه مطرح است اين است كه وزارت ارتباطات وفناوري اطلاعات با پست بانك چه نسبتي دارد؟
پست بانك متأسفانه به خاطر نوع خصوصي سازي و مديريت اشتباه از دست رفته است. ما به ايجاد يك خدمت جديد به نام پست مالي فكر مي‌كنيم كه البته تداركات در اين حوزه به عهده اداره پست است.
قانون جامع وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات در حال پيگيري بود و شما هم مذاكراتي در اين خصوص با نمايندگان مجلس داشتيد، در قالب اين قانون چه چيزي قرار است تغيير كند؟
وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات در كانون توجه مردم است مثلاً فلان روستا داراي ارتباط تلفني نباشد يا مشكل قطع ارتباط داشته باشد يا سرعت اينترنت دستخوش تغيير شود نمايندگان از وزير سؤال مي‌كنند اين درحالي است كه ما ابزار كافي را براي پاسخ‌گويي به اين خواسته‌ها در اختيار نداريم در اين قانون قرار است مسئوليت‌ها و اختيارات متناسب يكديگر شود.
چندي پيش شركت ايرانسل با برگزاري مسابقه پيامكي كه حاوي توهين به اهل تسنن بود فضا را كمي ملتهب كرد آيا بروز اين اتفاقات هم به دليل ناكافي بودن اختيارات وزارتخانه است؟
البته ما در اين زمينه تذكرهاي لازم را به اين اپراتور داده‌ايم چرا كه هر اقدامي كه سبب ايجاد تفرقه ميان مسلمانان شود از نظر ما مورد تأييد نيست. مقام معظم رهبري نيز بر اين موضوع تأكيد دارند كه نبايد اقدامي انجام داد كه سبب تفرقه شود. دادستان هم در اين رابطه در اقدامي شايسته و خوب اعلام جرم كردند. به هرحال همين اپراتور هم محتواي تمامي مسابقات پيامكي و …. را چك نمي‌كند به همين خاطر يك چنين اتفاقي رخ داده است.
رئيس‌جمهور در گزارش عملكرد دولت اعلام كرده است كه قيمت سيم‌كارت تلفن همراه از بالاي يك ميليون تومان به سه هزار تومان رسيده است اين درحالي است كه سيم‌كارت همراه اول هنوز هم در برخي از موارد بالاي يك ميليون تومان قيمت دارد.
خب اين سيم‌كارت با سيم‌كارت سه هزار توماني اپراتور ديگر هيچ فرقي ندارد. بعضي‌ها به خاطر كلاس از سيم‌كارت‌هاي 0912 استقبال مي‌كنند و قيمتش را بالا ميبرند. منظور من سيم‌كارت‌هاي رند نيست. حتي سيم‌كارت‌هاي غير رند هم طرفدار دارد به همان خاطر كه گفتم.
گرانترين سيم‌كارتي كه در ايران فروخته شده چقدر قيمت داشته؟
يك سيم‌كارت رند بود كه به قيمت 900 ميليون تومان فروخته شد.
حالا به وزارتخانه برگرديم، ماجراي مشاوران شما چه بود؟ گويا بيش از تعدادي كه بايد مشاور نصب كرده بوديد؟
اين يك اشتباه اداري بود . پست‌هاي مشاورهاي قبلي حذف نشده بود . به بعضي مشاغل هم حكم مشاوره برچسب خورده است مثلا رئيس بازرسي و مشاور وزير. طبق قانون وزير مي‌تواند 10 مشاور داشته باشد ما حساب كرديم 12 مشاور داشتيم . اين به دليل بي دقتي دفتر بود . براي بعضي هم حكم زديم كه براي تاييد بروند حراست اما آنها بعد از اين مرحله ديگر مراجعه نكرده بودند در نتيجه احكام آنها بدون آنكه حكم رسمي داشته باشند مانده بود . به همين دليل يك اشتباه محاسباتي و اداري در تعداد مشاوران اتفاق افتاده بود.
خب در اين دوره وزارتتان بهترين و بدترين خاطره‌تان چيست؟
خاطره خوب كه كم نيست، اما خاطره بد اين بود كه دستوراتمان به سطح پايين نمي‌رسيد. من در نيروهاي مسلح بودم. آنجا هر دستوري داده مي‌شود بدون توقف تا پايين‌ترين سطح مي‌رود اما اينجا اصلا اين طور نبود و فكر مي‌كنم ساختار اداري ايران بايد اصلاح شود. بعضي در موارد معدودي ما شاهد بوديم دستورات اداري به دست سطوح پايين‌تر مي‌رسد.
انگار چند روز پيش آقاي واعظي وزير پيشنهادي آقاي روحاني از وزارتخانه بازديد داشته‌اند. در جريان بوديد؟
من اين مطلب را تاييد نمي‌كنم. البته ما از حضور هر كسي كه بخواهد خدمت كند استقبال مي كنيم. بنده خودم حاضر بودم ايشان را دعوت كنم تا به وزارتخانه بيايند و در راستاي خدمت هر چه بيشتر به مردم و كشور تعامل داشته باشيم.